Nachtje geslapen, kranten gelezen, emails geschreven en gelezen, kortom: het is tijd om mijzelf hierbij te introduceren als “de beste stuurman aan de wal”. Wat ging er fout in Nijmegen, wat had er moeten gebeuren en wat moet er in de toekomst anders. Kortom: alsnog mijn open sollicitatie om marsleider 2007 te worden.
De eerste belangrijke fout is natuurlijk dat de routes op dinsdag niet zijn ingekort. Vrijwel iedereen sprak er op maandag al over: ze zullen toch wel inkorten? Het was die dag al enorm heet en de voorspellingen voor de rest van de week waren: nog warmer. Iedereen herinnerde zich nog de tweede dag van twee jaar geleden. Toen werd het toch ook ingekort? Dus dat zal voor deze dinsdag ook wel gebeuren. We hadden zelfs te maken met wandelaars die zelf geen risico wilden lopen en besloten niet op pad te gaan. De grote vraag is: waarom werd er niet besloten om de dinsdag in te korten? Al die flauwekul over “we dachten dat het twee graden kouder zou worden, het windje ging ineens liggen. Wat speelde er werkelijk? Commercie? Geen alternatieven? Het moet wel een uitdaging blijven?
Op dinsdag zat ik zelf zoals gisteren gezegd in Duitsland. Wel regelmatig even op internet gevolgd hoe het ging in Nijmegen. Tot mijn verbazing las ik dat ‘s middags besloten was om ook de woensdag niet in te korten. Kennelijk viel het allemaal wel mee? Anders neem je toch niet zo vroeg al zo’n beslissing? Dinsdagavond hoorden we van de drama’s en werd het hele evenement afgelast. Was het vrije wil van de organisatie, of had de gemeente ingegrepen? Waarom eerder besloten om niet in te korten, en nu zelfs alles af te lasten? Waarom die vroege eerdere beslissing? Commercie? geen idee wat er buiten gebeurde? Bij radio 538 vertelde een publiciteitsman van de Vierdaagse dat het alleen maar was afgelast omdat de overheid niet voldoende ambulances kon garanderen. Ik hoop dat dat antwoord ondoordacht was, want als dat de enige reden was dan heeft de organisatie a: geen besef wat zich af kan spelen in dergelijke grote mensen massa’s en b: zal er nooit meer een vierdaagse gehouden worden want er zullen simpelweg nooit voldoende ambulances zijn om over een parcours van misschien wel 20 kilometer (zo uitgestrekt is de stoet) tientallen mensen op te pikken.
Uiteraard sta ik ook maar aan de wal, maar het is onbegrijpelijk dat beide momenten niet is besloten om in te korten. Dan had veel discussie en verwijten voorkomen kunnen worden. Op geen enkele manier hou ik de organisatie verantwoordelijk voor de slachtoffers. Waar 50.000 mensen een dergelijke inspanning leveren en er dagelijks een paar honderd duizend langs de weg zitten, kan er zoiets gebeuren. Onder alle omstandigheden. Bij de Rotterdamse marathon haalt helaas ook niet altijd iedereen zonder hartproblemen de finish. Het risico van sport. En daar kunnen geen duizend ambulances wat aan doen. Maar er had wel voorzichtiger met de risico’s omgesprongen kunnen worden waardoor die Telegraaf koppen achteraf niet nodig waren geweest.
Andere vraag is of er niet voor verzorging onderweg gezorgd had kunnen worden. Na het drama in Volendam zijn er voor alles draaiboeken. Bomalarm op de St Annastraat? Pak het “ontruimen in 15 minuten draaiboek” er maar bij. Paniek bij de finish op de Wedren? Bel snel alle nummers uit het “ontruim de Wedren” draaiboek. Ongetwijfeld komt er nu ook een “warme dijk bij Lent” draaiboek. Met o.a. noodposten van het Rode kruis en het leger op elke twee kilometer. En wat gesponsorde waterslangen van de Gelderse Verenigde Waterleiding Bedrijven. “Verantwoordelijkheid van de wandelaar”, zei marsleider Jansen tijdens de persconferentie. Dat heb ik een organisator van de marathon nog nooit horen zeggen. Graag deelt die tienduizenden gesponsorde flesjes drank uit en iedereen krijgt ook nog eens elke 5 kilometer een gratis natte spons. Kennelijk kennen marathon lopers geen eigen verantwoordelijkheid?
Verbazingwekkend was het optreden tijdens de verschillende persconferenties. Eerst werd het ineens warmer dan gedacht, de voorspellingen waren verkeerd. Alle weersvoorspellers van Nederland haastten zich om te verklaren dat precies gebeurd was wat er was voorspeld. Toen ging ook de wind nog eens onverwachts liggen. Daarna was het een misverstand dat men had gedacht dat het niet zou warm zou worden. Het ging alleen nog om de wind. Zo hadden deskundigen voorspeld. Wie waren er eigenlijk geraadpleegd? De arts had een website bekeken. Later waren er verschillende websites bekeken. Wedden dat Marjon de Hond volgend jaar in het stichtings bestuur wordt opgenomen?
Het zal allemaal anders worden. Zoals na de ramp in Volendam alles anders werd, zo zal ook na deze Vierdaagse alles anders worden. Gemeente en andere overheden zullen een grotere inbreng eisen, er zullen schema’s komen voor criteria voor inkorten of aflasten. Er zal een mogelijkheid komen om een rustdag in te stellen bij extreme omstandigheden, er zullen drankposten komen op lange onbewoonde stukken van het parcours, kortom: nog meer draaiboeken. En dat is helaas nodig ook in deze gecompliceerde tijden. Als het evenement maar kan overleven en dat is al moeilijk genoeg in deze tijden. Want in de basis is het een vierdaagse voor en door vrijwilligers. En die doen heel veel goed werk. Evenals trouwens de medewerkers van de KNBLO die er een heel jaar steeds erg hard aan werken. En die moeten toezien hoe die 50.000 stuurlui aan de wal staan te roepen.
Ach, het gaat vast door. En het is een troost dat die 50.000 stuurlui allemaal dol zijn op het vierdaagse schip. Inclusief het bestuur in de kapiteinshut.